Expliciete gender bias
Expliciete gender bias (ook wel ‘ouderwetse’ discriminatie genoemd), houdt in dat mensen vrouwen ongeschikt achten om dezelfde prestaties te leveren als mannen. Voorbeelden van expliciete bias zijn beweringen dat vrouwen nu eenmaal minder competitief of ambitieus zijn dan mannen, of nu eenmaal prioriteit geven aan hun gezin boven hun werk. Er bestaat regelgeving om (de gevolgen van) expliciete gender bias tegen te gaan, en er kan een beroep worden gedaan op klachtenprocedures wanneer mannen en vrouwen geen gelijke kansen krijgen.
Impliciete gender bias
Impliciete gender bias (ook wel ‘moderne’ discriminatie genoemd), houdt in dat mensen minder snel aan vrouwen denken als er belangrijke taken, functies, of verantwoordelijkheden te verdelen zijn. Het kan verschillende uitingsvormen hebben. Bijvoorbeeld doordat het ‘ideaalbeeld’ van een topwetenschapper meer overeen komt met dat van een man, of doordat een man gemakkelijker ‘het voordeel van de twijfel’ krijgt, waar een vrouw haar kwaliteiten explicieter moet aantonen. Impliciete bias wordt in stand gehouden door kwaliteitseisen te formuleren in termen die beter passen bij het mannelijke dan bij het vrouwelijke stereotype, of door beschrijvingen van succes te koppelen aan afbeeldingen van mannen. Dit gebeurt meestal onbewust en onbedoeld, en is vaak lastig aan te tonen. Toch is het schadelijk, voor het welzijn, de motivatie en de prestaties van degenen die ermee geconfronteerd worden.
Relevante feiten en cijfers
Discussies over de vraag of mannen en vrouwen gelijke kansen hebben in de wetenschap worden vaak vertroebeld doordat mensen redeneren vanuit hun persoonlijke ervaringen of overtuigingen. Als wetenschappelijke onderzoekers zijn wij ervan overtuigd dat dit soort discussies gestuurd zouden moeten worden door de beschikbare feiten. Relevante cijfers en onderzoeksbevindingen laten duidelijk zien dat de werkelijkheid voor mannen anders is dan die voor vrouwen die een wetenschappelijke loopbaan nastreven. Hieronder geven wij aan waar deze informatie te vinden is.
